W Czerwonaku pod Poznaniem 11 lipca b.r. odbyła się uroczystość poświęcona pamięci ofiarom ludobójstwa na Wołyniu. Pod pomnikiem „Chwała Orlikom Kresowych Stanic” zebrało się grono osób oraz delegacje różnych organizacji, które złożyły wiązanki kwiatów i zapaliły znicze. Nasz Oddział reprezentował Stanisław Łukasiewicz.
11 lipca b.r. w kościele o.o. Dominikanów odbyła się uroczystość poświęcona pamięci ofiarom ludobójstwa na Wołyniu oraz na Kresach południowo-wschodniej II Rzeczpospolitej. Rozpoczęto mszą świętą, a później część dalsza miała miejsce pod tablicą upamiętniającą ofiary zbrodni dokonanych przez Ukraińców na ludności polskiej podczas i po II wojnie światowej.
Polsko, rosnąca tutaj na piaskach
i w niezapominajkowych chatach.
Jak kwiat zdeptana niewolą
dźwigasz się pachnąc mową polską i rolą.
Przeglądaj się w rzekach i stawach:
czy radość na twarzy się zjawia…
Wzlatują w sadach orły kwitnące drzew,
w polach białe chust flagi – najpiękniejszy śpiew.
W boru gałęzie, nadziejne chorągwie sosen.
O, śpiewaj hymnem wiosennym, Ojczyzno, zwycięskim głosem!
Wiosno Wołynia, serca nam posil, szczęśliwie rośnij
i do strof młodych przeszum swą wiosnę.
„Do Wołynia” Stefan Szajdak
Po mszy św. zebrani przeszli pod tablicę upamiętniającą ofiary zbrodni. Przewodniczyła prezes poznańskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Katarzyna Kwinecka, która powitała przybyłych gości oraz delegacje wielu organizacji. Powitała gospodarza miejsca, w którym odbywały się uroczystości przeora Ojca Roberta Głubisza OP. Szczególnie serdecznie powitała świadków tamtych wydarzeń oraz rodziny i ich potomków. Przybyli m. in. : Wiceprezydent Stołecznego Miasta Poznania Jędrzej Solarski, Tomasz Grudziak reprezentant Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka, Krzysztof Marciniak z-ca dyrektora Biura Organizacyjno-Administracyjnego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu reprezentant Agaty Sobczyk Wojewody Wielkopolskiej, prof. Lech Szajdak, prezes Marek Macutkiewicz z Towarzystwa Sybiraków, który jednocześnie reprezentował Wojewódzką Radę Kombatancką, Barbara Napieralska przewodnicząca Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, Rafał Reczek dyrektor Poznańskiego Oddziału IPN, Tomasz Łęcki dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu, dr Andrzej Peszko – pełnomocnik dyrektora Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu do Spraw utworzenia Muzeum dziedzictwa i Kultury Kresów w Brzegu. Katrzyna Kwinecka powitała także prezesów i przedstawicieli organizacji stowarzyszeń z Poznania i Wielkopolski: Bernadettę Orłowską (Zarząd Wlkp. Zw. Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych), Irenę Matuszak (Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna 1939”), Henryka Józefowskiego (Zarząd Okręgu Wielkopolska Światowy Zw. Żołnierzy AK), Arkadiusza Błachowiaka (Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich Okręg Poznański)., Józefa Karwatkę (Związek Inwalidów Wojennych), Emilię Kloc (Stowarzyszenie Katyń), płk. Andrzeja Piaseckiego i Izabelę Bagrowską (Wlkp. Zarząd Wojewódzki Ligii Obrony Kraju), Ryszarda Liminowicza (Tow. Mił. Wilna i Ziemi Wileńskiej), Eugeniusza Jacka (Oddział Polskiego Tow. Turystyczno-Krajoznawczego Oddz. Śodowiskowy Poznań – Nowe Miasto), Jerzego Babiaka (Wlkp. Tow. Kulturalne w Poznaniu), Stanisława Mikołajczaka (AKO), Agnieszkę Szymańską i Pawła Kuleszewicza (Okręg Wlkp. Polskich Drużyn Strzeleckich), Lucjana Dutkiewicza (Stow. Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę).
W uroczystości brały udział Poczty Sztandarowe, Straż Miejska Miasta Poznania ze sztandarem stołecznego Miasta Poznania, Poczet Chorągwiany pod dow. por. Dominiki Adamskiej – chorągwianym jest kapral Łukasz Solarewicz, asysta st. kapral Robert Ruman, Kompania Honorowa Wojska Polskiego, którą wystawiła 31 Baza Lotnictwa Taktycznego pod dow. kpt. Artura Francuzika.
Prezes Katarzyna Kwinecka zwróciła się do zebranych. Oto co powiedziała:
„Szanowni Państwo,
Stajemy dziś tutaj, pełni zadumy i refleksji, aby uczcić pamięć tych, którzy padli ofiarą jednej z najtragiczniejszych kart naszej historii – ludobójstwa na Wołyniu, ale przecież wiemy, że nie tylko na Wołyniu ( 11 lipca to symboliczna data). Tragedia ta pozostawiła niezatarte piętno w naszych sercach i w naszej zbiorowej pamięci. Wołyń – ziemia, która przez wieki była miejscem współistnienia wielu narodowości, kultur i religii, stała się świadkiem wielkiego okrucieństwa. Setki tysięcy Polaków, niewinnych mężczyzn, kobiet i dzieci, straciło swoje życie w bestialskich aktach przemocy. Te straszne wydarzenia nie mogą zostać zapomniane. Nie wolno też ich przemilczać. Dziś, stojąc przed tablicą pamięci, oddajemy hołd ofiarom tego niewyobrażalnego cierpienia. Nasza obecność tutaj jest wyrazem głębokiego szacunku dla tych, którzy stracili swoje życie tylko dlatego, że byli Polakami. Ale nasze spotkanie tutaj to nie tylko czas na wspomnienie i żałobę. To także moment refleksji nad wartością pokoju, współistnienia i wzajemnego szacunku między narodami. Historia Wołynia przypomina nam, jak ważne jest budowanie mostów porozumienia i zgody, jak istotne jest, abyśmy, mimo różnic, potrafili żyć w pokoju i harmonii.
Niech ten dzień będzie również przestrogą, że nienawiść i przemoc rodzą tylko ból i zniszczenie. Uczmy się na błędach przeszłości, aby przyszłość była lepsza – pełna pokoju, wzajemnego szacunku i zrozumienia. Dobitnie pokazuje to wojna, która trwa tuż za naszymi granicami. Ukraina znów spływa krwią niewinnych ofiar i przypomina nam, jak kruche są pokój i stabilność. Nasze myśli i modlitwy kierujemy do wszystkich, którzy cierpią z powodu agresji Rosji, do tych, którzy stracili bliskich, do tych, którzy musieli opuścić swoje domy. W tych trudnych czasach musimy być solidarni i wspierać naszych sąsiadów w dążeniu do pokoju. Jednocześnie mamy nadzieję, że tragiczne karty z naszej wspólnej przeszłości zostaną do końca wyjaśnione w prawdzie historycznej, a my będziemy mogli wreszcie godnie zapalić znicze na grobach naszych przodków. Niech pamięć o nich będzie dla nas zobowiązaniem do budowania lepszego, bezpieczniejszego świata dla pokoleń, które przychodzą po nas„.
Zebrani zapalili znicze oraz złożyli kwiaty pod tablicą.
Po południu w kościele p.w. św. Jana Kantego także obchodziliśmy rocznicę Rzezi Wołyńskiej. Organizatorem tej części uroczystości był Marek Szpytko, który był także pomysłodawcą oraz inicjatorem umieszczenia tablicy pamiątkowej w dolnym kościele p.w. św. Jana Kantego w kaplicy św. Józefa.
W 81 rocznicę apogeum zbrodni ludobójstwa na Polakach, dokonanego przez członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i UPA na Wołyniu i Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczpospolitej w uroczystości udział wzięli : mieszkańcy Kresów Wschodnich – świadkowie zbrodni, ks. kanonik Tadeusz Magas – kapelan środowisk kresowych i patriotycznych, który wraz z proboszczem ks. kanonikiem Andrzejem Marciniakiem odprawił mszę św., państwo Ewa Ciosek i Bogdan Kowalski – przedstawiciele posła na Sejm RP pana Bartłomieja Wróblewskiego, prezes Stowarzyszenia Katyń/40 – pan Wojciech Bogajewski, przedstawicielka Instytutu Pamięci Narodowej Oddz. Poznań – pani Anna Hekert, przedstawicielka Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich odz. w Poznaniu pani Katarzyna Kwinecka i w-ce prezes pan Igor Megger, prezes Poznańskiego Klubu Gazety Polskiej im. gen. Andrzeja Błasika – pani Maria Zawadzka, parafianie i mieszkańcy m. Poznania.
Mszę celebrowali ks. kanonik Andrzej Marciniak, proboszcz parafii p.w. św. Jana Kantego w Poznaniu i ks. kanonik Tadeusz Magas, który wygłosił wzruszającą homilię mówiącą o pojednaniu i przebaczaniu, nawiązując do wizyty św. Jana Pawła II we Lwowie.
Pan Marek Szpytko dziękował ks. Andrzejowi za przygarnięcie do kaplicy św. Józefa „tablicy pamięci” Ofiar ludobójstwa Polaków żyjących na Kresach II RP. Prezes Katarzyna podziękowała za umożliwienie lokalizacji „tablicy pamięci”. Ks. Andrzej odpowiedział rozkładając skromnie ręce – „ja tylko otworzyłem drzwi kościoła a pan Marek wszedł, umieścił upamiętnienie i tak już zostało”. I tak od wielu lat właśnie w tym miejscu obchodzimy te tragiczne dla Kresów rocznice.
Delegacje oraz osoby indywidualne złożyły kwiaty i zapaliły znicze pod tablicą.
tekst: Hanna Dobias-Telesińska, Katarzyna Kwinecka i Marek Szpytko
foto: Hanna Dobias-Telesińska, Katarzyna Kwinecka, Maria Berezowska, Stanisław Łukasiewicz
CZERWONAK
KOŚCIÓŁ O.O. DOMINIKANÓW