ZAKOŃCZENIE XX DNI LWOWA I KRESÓW W POZNANIU – DZIEŃ JEDNOŚCI KRESOWIAN

Zakończyły się XX Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu. 2 października 2017 r. to Dzień Jedności Kresowian. Tego dnia w Poznaniu odbyła się uroczystość, która zgromadziła przedstawicieli organizacji kresowych w Poznaniu. Przybyli członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Sybiracy, Stowarzyszenia Katyń, Stowarzyszenia Odra-Niemen i in.

Uroczystość zapoczątkowała Msza św. w kościele p. w. św. Małgorzaty na Śródce, którą odprawił ks. bp Damian Bryl wraz z ks. prałatem Janem Stanisławskim, przyjacielem naszego Towarzystwa. Wierna kopia obrazu Matki Bożej Łaskawej przeniesiona została z nawy bocznej kościoła do ołtarza głównego. Pieśń ?Lwowskie Madonny? rozpoczęła Mszę św., przedstawiciele poszczególnych organizacji kresowych odczytywali Modlitwę Wiernych. Ks. bp Damian Bryl w homilii odniósł się m. in. do ubiegłorocznej uroczystości wniesienia wiernej kopii obrazu do kościoła św. Małgorzaty. Dla Kresowian i innych wiernych może być szczególnym miejscem skupienia. Mówił także, w odniesieniu do Ewangelii, o ludziach wierzących, że powinni być ufni i szczerzy jak dzieci. Podziwiał miłość Kresowian do utraconych Kresów, ich przywiązanie do historii i religii ojców.

Na koniec ks. prałat Jan Stanisławski poinformował zgromadzonych o tym, że jeśli ktoś z modlących się przed obrazem Matki Bożej Łaskawej uzna, że jego modlitwa została wysłuchana i intencja z jaką się zwrócił, za Jej wstawiennictwem spełniła się, to może ofiarować wota w podziękowaniu. Przeznaczone wota można przekazać ks. proboszczowi kościoła św. Małgorzaty, Katarzynie Kwineckiej lub ks. prałatowi Janowi Stanisławskiemu. Wotami mogą być n.p. różaniec, ryngraf, medalik itp. Przez kilka wieków modlitwy i intencje wznoszone przed oryginalnym cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej w Katedrze Lwowskiej, za Jej pośrednictwem były wysłuchiwane.

Po uroczystej Mszy św. zebrani przeszli do katedralnej salki parafialnej, gdzie przy zastawionych stołach nastąpiła druga część uroczystości. Prezes Stanisław Łukasiewicz podziękował zebranym za przybycie, organizatorce uroczystości Katarzynie Kwineckiej za jej przygotowanie, ks. prałatowi Janowi Stanisławskiemu za pomoc przy tworzeniu pracy o księżach kresowych w Archidiecezji Poznańskiej i Hannie Dobias-Telesńskiej za opracowanie jej. Podziękował także gospodarzowi, proboszczowi Katedry ks. Ireneuszowi Szwarcowi za udostępnienie salki. Przedstawiona została publikacja naszego Oddziału: ?Księża Kresowi w Archidiecezji Poznańskiej?. Ks. Jan Stanisławski, pomysłodawca i inspirator tematu, mówił o tym, dlaczego uważał, że należy opisać księży kresowych, którzy po II wojnie światowej znaleźli się w Archidiecezji Poznańskiej. Wielu z nich poznał osobiście, o wielu mógłby powiedzieć dużo dobrego. Byli wzorem dobrego kapłana i mogliby służyć za wzór dla młodszego pokolenia duchownych. Podczas XVII Dni Lwowa i Kresów w Poznaniu, podczas Salonu Lwowskiego, gdzie był gościem, wyraził swoją opinię. Myśl została podchwycona przez członków poznańskiego Oddziału TML i KPW. O przebiegu pracy opowiedziała Hanna Dobias-Telesińska. Po podjęciu decyzji o przystąpieniu do pracy nad publikacją, powstał zespół: Danuta Szwarc, Ewa Dobias-Józefiak, Wanda Butowska i dr Iwo Werschler. Całością kierowała Hanna Dobias-Telesińska. Niestety w początkowej fazie zbierania materiałów zmarł Iwo Werschler, którego praca historyka wiele wnosiła. Ks. prałat Jan Stanisławski pomógł nam stworzyć listę księży. Z czasem ulegała ona modyfikacji, niektóre nazwiska trzeba było wykreślać, bo nie byli ?tymi?, o których pisaliśmy, wielu jeszcze doszło podczas przeszukiwania materiałów i dokumentów. W rezultacie opisaliśmy pięćdziesięciu księży, jednych obszernie innych bardzo skromnie. Wynikało to z tego, że nie udało nam się dotrzeć do wielu dokumentów i czasami informacji było bardzo mało. Życiorysy niektórych księży są niezwykle interesujące, często dramatyczne. Przykładem może być biogram ks. Józefa Kaingba, Japończyka w dzieciństwie porwanego przez kozackiego oficera z terenów wojny rosyjsko-japońskiej, ks. Jana Montalbettiego, wybitnego prawnika w Kurii Poznańskiej, czy ks. kapelana Mariana Mościńskiego, który wraz wojskiem polskim przeszedł szlak bojowy aż do Bałtyku. Korzystaliśmy z zasobów Archiwum Archidiecezji Poznańskiej, z których ks. dyrektor dr Jan Maria Musielak udostępnił nam szereg teczek personalnych. Niestety, na skutek przepisów mówiących o tym, że teczki można udostępniać po pięćdziesięciu latach od śmierci osoby, której dotyczy teczka, do wielu nie mogliśmy zajrzeć. Ks. Dyrektor wskazał nam jak możemy korzystać z innych dokumentów np. Roczników Kościelnych, w których znaleźliśmy wiele materiałów. Informacje czerpaliśmy także z zasobów Biblioteki Uniwersyteckiej i Biblioteki Naukowej. Zwróciliśmy się również do Ordynariatu Polowego w Warszawie, skąd otrzymaliśmy materiały oraz informacje, gdzie można znaleźć dane na temat kapelanów wojskowych. Po zgromadzeniu materiałów przystąpiliśmy do opracowywania biogramów. W 2015 roku ukazała się I część opracowania. W planach była część II, która miała uzupełnić nazwiska, do których brakowało danych. Jednakże z uwagi na niewielką ilość zdobytych materiałów, powstało wydanie drugie poprawione i uzupełnione. Nad poprawnością informacji czuwał ks. prałat Jan Stanisławski. Zebrani z zainteresowaniem słuchali wypowiedzi. Padały pytania, wytworzyła się dyskusja, były indywidualne wspomnienia.

Ks. prałat Jan Stanisławski zaprezentował swoje wspomnienia, które wydał w książce ?Zebrane Ułomki. Moje wspomnienia.? Zebrani mogli nabyć książkę i uzyskać autograf od Autora. Pozycja cieszyła się dużym zainteresowaniem.

Spotkanie 2 października w Dniu Jedności Kresowej pokazało nam, że potrafimy się jednoczyć i wspólnie świętować. Miejsce, w którym znajduje się wierna kopia obrazu Matki Bożej Łaskawej jest doskonałym miejscem do organizowania wspólnych uroczystości. Piękny kościół dopełnia atmosferę i podniosły nastrój.

Tekst: Hanna Dobias-Telesińska, foto: Jacek Kołodziej