ZMARŁA ZOFIA MERTENS

Ze smutkiem informujemy o śmierci wybitnej Polki, Kresowianki, Damy Orderu Orła Białego, honorowej Obywateli Dolnego Śląska, pani Zofii Teligi-Mertens.

Zofia Mertens z d. Teliga urodziła się w 1926 roku. Wraz z rodzicami mieszkała we wsi Wola Rycerska w pow. Krzemienieckim woj. wołyńskiego. Jej Ojciec Stefan Teliga, był weteranem walk 1920 r. i osadnikiem wojskowym na Wołyniu. W 1940 roku rodzina Teligów została zesłana na Sybir, gdzie Stefan Teliga zmarł. W 1946 r. Zofia Teliga z matką powróciły do Polski, osiedlając się we Wrocławiu. Tam też ś.p. Zofia obroniła doktorat i pracowała do emerytury jako agronom oraz w czasopismach rolniczych.

W 1998 r. w ramach odszkodowania za tzw. „mienie zabużańskie” otrzymała trzy wielorodzinne bloki w podwrocławskiej Szczytnicy o wartości 600 tysięcy złotych. W wieku 73 lat, sama żyjąc w nie najlepszych warunkach materialnych, dokładając swoich pieniędzy i z oszczędności bloki te wyremontowała, i ściągnęła z Kazachstanu polskie rodziny tam pozostałe. Osadę tą nazwała „Kresówką” a będące jej własnością czterdzieści mieszkań – przekazała bezpłatnie repatriantom na zawsze – mieszkania te zamieszkuje kilkadziesiąt polskich rodzin – ponad 200 osób. Ś.p. Zofia Mertens prócz darowizny „dowodzi” także całością prac organizując ekipy i materiały remontowe, pozwolenia, a także poszukuje ludzi, którym trzeba pomóc. Ufundowała również w „Kresówce” bibliotekę, kafejkę internetową – łączna pomoc dla repatriantów wyniosła milion złotych. Dochodziło nawet do dramatycznych momentów zadłużenia się naszej bohaterki, gdy sponsorzy którzy obiecali pomoc z niej się wycofali. Niestety, dodać też należy, że nikt z innych Kresowian z wrocławskiego Towarzystwa Kresowian (nie chodzi tu o nasz TMLiKPW tylko inne Towarzystwo) którzy otrzymali tam mienie (łącznie w puli było 700 mieszkań), mimo zapowiedzi mieszkań repatriantom nie przekazał.

Problemy „techniczne” nie były jedynym problemem z jakimi ś.p. Zofia Mertens musiała się zderzyć. Dużym problemem był także wielki mur bezduszności urzędniczej, którzy, często dla swojego wygodnictwa zasłaniając się paragrafami nie pomagali a wręcz utrudniali proces repatriacji. Jakże znamy ten brak serca i brak widzenia człowieka jako bliźniego w urzędniczych oczach… Doszło do sytuacji, że urzędnicy z Urzędu ds. Repatriacji miast pomóc nazwali inicjatywę „prywatną sprawą, starszej, dziwnej kobiety”.

W 2017 roku na wniosek zawiązanej społecznie akcji uhonorowania jej postaci, odznaczona została przez prezydenta RP Andrzeja Dudę najwyższym polskim odznaczeniem Orderem Orła Białego – za wielką działalność charytatywną i społeczną. Wyróżniona została także tytułem Honorowej Obywatelki Dolnego Śląska.

W 2011 roku o inicjatywie zrealizowano film pt. „Szklane domy Pani Zosi”, do którego obejrzenia zachęcamy:

Wielka polska Patriotka, Człowiek o szczerozłotym sercu Zofia Teliga-Mertens zmarła 27 września br. we Wrocławiu.

Cześć Jej Pamięci!

Igor Megger